Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας μεγάλης έρευνας, η οποία παρουσιάστηκε από την ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Τέξας (Anderson Cancer Center) στην 101η ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Ένωσης της Αντικαρκινικής Έρευνας, τα άτομα που καταναλώνουν συχνά κρέας, και ειδικά καλοψημένο ή ψημένο σε υψηλές θερμοκρασίες, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο ουροδόχου κύστης. Οι πιθανότητες φαίνεται να αυξάνονται κυρίως στα άτομα, τα οποία παρουσιάζουν ορισμένες γενετικές παραλλαγές.
Είναι ευρέως γνωστό ότι το κρέας που ψήνετε σε υψηλές θερμοκρασίες παράγει ετεροκυκλικές αμίνες (HCAs), οι οποίες είναι δυνατό να προκαλέσουν καρκίνο, σύμφωνα με το όσο δηλώνει ο παρουσιαστής της έρευνας και επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα επιδημιολογίας της ιατρικής σχολής Anderson, ο καθηγητής Jie Lin. «Θέλαμε να ανακαλύψουμε εάν η κατανάλωση κρέατος αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου ουροδόχου κύστης και με ποιο τρόπο οι γενετικές διαφορές μπορούν να συμβάλουν σε αυτό».
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι από τους συχνότερους διεθνώς και τα περιστατικά του αυξάνονται, όσο μεγαλώνει το προσδόκιμο ζωής των ανθρώπων. Περίπου 357.000 νέα κρούσματα της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου διαπιστώνονται κάθε χρόνο στον κόσμο, ενώ 143.000 θάνατοι καταγράφονται ετησίως. Οι άντρες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης της ασθένειας σε σχέση με τις γυναίκες, και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι άντρες δηλώνουν περισσότερο κρεατοφάγοι από τις γυναίκες.
Οι ετεροκυκλικές αμίνες (HCAs) σχηματίζονται όταν τα μυώδη κρέατα, όπως το βοδινό, το χοιρινό, τα πουλερικά ή το ψάρι, ψήνονται σε υψηλές θερμοκρασίες. Είναι προϊόντα της αλληλεπίδρασης των αμινοξέων, τα οποία αποτελούν τη βάση των πρωτεϊνών, και της χημικής κρεατίνης, η οποία αποθηκεύετε στους μυείς. Προηγούμενες έρευνες έχουν ήδη εντοπίσει 17 ετεροκυκλικές αμίνες, οι οποίες πιθανώς συμβάλουν στην εμφάνιση καρκίνου.
Αυτή η έρευνα, η οποία διενεργήθηκε σε διάστημα 12 ετών, συμπεριέλαβε δείγμα 884 ασθενών του ιατρικού τμήματος Anderson με καρκίνο ουροδόχου κύστης και 878 άτομα, τα οποία δεν έπασχαν από καρκίνο. Οι δύο ομάδες επιλέχθηκαν με βάση την ηλικία, το φύλο και την εθνικότητά τους.
Χρησιμοποιώντας ένα τυποποιημένο ερωτηματολόγιο, που σχεδιάστηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου της Αμερικής, οι ερευνητές συγκέντρωσαν πληροφορίες για τις διατροφικές συνήθειες του κάθε συμμετέχοντα. Έπειτα, κατηγοριοποίησαν τα άτομα σε τέσσερα διαφορετικά επίπεδα, ξεκινώντας από το κατώτατο και φτάνοντας έως το ανώτατο ποσοστό κατανάλωσης κόκκινου κρέατος.
Η ομάδα με το υψηλότερο ποσοστό κατανάλωσης κόκκινου κρέατος παρουσίασε σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης, συγκριτικά με αυτούς που κατανάλωναν μικρές ποσότητες κόκκινου κρέατος.
Ειδικότερα, η κατανάλωση μπριζόλας βοδινού κρέατος, παϊδάκια χοιρινού κρέατος και μπέικον αύξησε σημαντικά τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Ακόμη και η κατανάλωση κοτόπουλου και ψαριού, όταν είναι τηγανισμένα, αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου.
Το επίπεδο ψησίματος ή μαγειρέματος του κρέατος έχει επίσης ένα σημαντικό αντίκτυπο στον οργανισμό. Τα άτομα τα οποία προτιμούν καλοψημένο κρέας στη διατροφή τους είχαν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να προσβληθούν από καρκίνο ουροδόχου κύστης, απ’ ό,τι αυτά που προτιμούν το κρέας τους λιγότερο ψημένο.
Περεταίρω έρευνα σε ένα υποσύνολο 177 ατόμων με καρκίνο ουροδόχου κύστης και 306 ατόμων χωρίς καρκίνο, έδειξε ότι τα άτομα με την υψηλότερη εκτιμωμένη κατανάλωση τριών συγκεκριμένων ετεροκυκλικών αμινών (HCAs) είχαν σχεδόν τριπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο της ουροδόχου κύστης, απ’ ό,τι τα άτομα με τη χαμηλότερη εκτιμώμενη κατανάλωση ετεροκυκλικών αμινών.
Ο καθηγητής Lin δήλωσε: «Για την ποσοτικοποίηση της κατανάλωσης ετεροκυκλικών αμινών, ξεκινήσαμε πριν τρία με τέσσερα χρόνια να συγκεντρώνουμε πληροφορίες σχετικά με τις μεθόδους μαγειρέματος των κρεάτων και τα επίπεδα ψησίματος τους. Έπειτα, με τη βοήθεια ενός προγράμματος που σχεδίασε το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, υπολογίσαμε την κατανάλωση τριών βασικών ετεροκυκλικών αμινών. Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν μας έδωσαν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη σχέση μεταξύ των HCAs και της ουροδόχου κύστης».
Προσπαθώντας να προχωρήσουν την έρευνα ένα στάδιο παραπέρα, οι ερευνητές ανέλυσαν το DNA του κάθε συμμετέχοντα, με σκοπό να βρουν τις γενετικές παραλλαγές που περιλάμβαναν τις οδούς μεταβολισμού των ετεροκυκλικών αμινών, οι οποίες ενδεχομένως να αλληλοεπιδρούν με το κόκκινο κρέας και να αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου. Τα άτομα με επτά ή και περισσότερους δυσμενείς γονότυπους και υψηλά ποσοστά κατανάλωσης κόκκινου κρέατος έδειξαν να έχουν πενταπλάσιες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης.
Ο καθηγητής στο ιατρικό τμήμα Anderson, της Σχολής Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου του Τέξας και βασικός συντάκτης της έρευνας, Xifeng Wu, δήλωσε σχετικά: «Αυτή η έρευνα ενδυναμώνει τη σχέση που υπάρχει μεταξύ της διατροφής και της εμφάνισης καρκίνου. Τα αποτελέσματα της υποστηρίζουν δυναμικά αυτό που πιστεύαμε: ότι τα άτομα που τρώνε μεγάλες ποσότητες κόκκινου κρέατος, ειδικά καλοψημένου, όπως τηγανιτού ή ψητού κρέατος, δείχνει πως έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Οι συνέπειες επιδεινώνονται εάν αυτά τα άτομα έχουν δυσμενείς γονότυπους στις οδούς μεταβολισμού των ετεροκυκλικών αμινών».
Νικόλαος Καραγιάννης BSc, SRD, MPhil
Διαιτολόγος – Dietitian