Το ρύζι, κατά κοινή ομολογία, θεωρείται ως ένα υγιεινό συμπλήρωμα στη διατροφή μας, ακριβώς επειδή είναι πηγή φυτινών ινών. Παρόλα αυτά, η θρεπτική αξία του κάθε είδους ρυζιού δεν είναι η ίδια, και το καστανό ρύζι έχει πιθανώς το προβάδισμα, έναντι του λευκού ρυζιού, προσφέροντας προστασία από την υψηλή αρτηριακή πίεση και την αθηροσκλήρωση (δηλαδή την σκλήρυνση των αρτηριών). Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι ερευνητές του Κέντρου Έρευνας Καρδιαγγειακών Παθήσεων και του Τμήματος Φυσιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Temple, στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ.

Η νέα έρευνα του αναπληρωτή καθηγητή Φυσιολογίας, Satoru Eguchi, υποστηρίζει ότι ένα συστατικό στο στρώμα του ιστού που περιβάλει τους σπόρους του καστανού ρυζιού πιθανώς να υπονομεύει την αγγειοτενσίνη ΙΙ. Η αγγειοτενσίνη ΙΙ είναι μία ενδοκρινική πρωτεΐνη, γνωστή ως η κύρια αιτία για την παρουσία υψηλής αρτηριακής πίεσης και αθηροσκλήρωσης.

Τα αποτελέσματα εμπεριέχονται στη μελέτη που διενεργήθηκε στα εργαστήρια του Πανεπιστημίου Temple από τον Δρ.Eguchi και το συνάδελφο του Akira Takaguri. Στην ομάδα συμμετείχαν επίσης οι επιστήμονες Hirotoshi Utsunomiya και Ryohei Kono του Τμήματος Φυσιολογίας, της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Wakayana της Ιαπωνίας, και ο Shin-ichi Akazawa, του Τμήματος Μηχανικών Επιστήμης Υλικών, του Εθνικού Κολλεγίου Nagaoka της Ιαπωνίας. Ο Δρ.Takaguri παρουσίασε τα αποτελέσματα της έρευνας τον Απρίλιο, στην ετήσια διάσκεψη Πειραματικής Βιολογίας για το 2010, που πραγματοποιήθηκε στο Anaheim της Καλιφόρνια.

Καστανό ρύζι και αγγειοτενσίνη ΙΙ

Το στρώμα υπό-αλεύρου του ιαπωνικού ρυζιού, το οποίο βρίσκετε στο κόκκο, μεταξύ του λευκού κέντρου του και του καφέ ινώδους εξωτερικού στρώματος, είναι πλούσιο σε ολιγοσακχαρίτες και διαιτητικές ίνες, καθιστώντας το ιδιαίτερα θρεπτικό. Παρόλα αυτά, όταν το καστανό ρύζι «γυαλίζεται» για τη δημιουργία λευκού ρυζιού, το στρώμα υπο-αλεύρου απομακρύνεται και έτσι το ρύζι χάνει κάποια από τα θρεπτικά συστατικά του. Το στρώμα υπό-αλεύρου είναι δυνατό να διατηρηθεί στο μισό-λευκασμένο ρύζι (τύπος ιαπωνικού ρυζιού  με ονομασία Haiga mai) ή στο ελλιπής λευκασμένο ρύζι, τύπου Kinmemai. Αυτά τα δύο είδη ρυζιού είναι δημοφιλή στην Ιαπωνία, ακριβώς επειδή πολλά άτομα εκεί πιστεύουν πως είναι πιο υγιεινά από το λευκό ρύζι.

Η ομάδα του Πανεπιστημίου Temple και οι συνάδελφοι τους στο Τμήμα Φυσιολογίας του Ιατρικού Πανεπιστημίου Wakayama και στο Τμήμα Μηχανικών Επιστήμης Υλικών στο Εθνικό Κολλέγιο Nagaoka της Ιαπωνίας, προσπάθησαν να ερευνήσουν τα μυστήρια του στρώματος υπο-αλεύρου και πιθανώς να βρουν τρόπο να υποστηρίξουν την παραμονή του, κατά την επεξεργασία του ρυζιού. Ακριβώς επειδή η αγγειοτενσίνη ΙΙ θεωρείται ο δράστης των θανατηφόρων καρδιαγγειακών ασθενειών, η ομάδα των ερευνητών επέλεξε να επικεντρωθεί στην απάντηση του ερωτήματος εάν, με κάποιο τρόπο, το στρώμα υπό-αλέυρου εμποδίζει την δύστροπή αυτή πρωτεΐνη, πριν αρχίσει να δημιουργεί καταστροφικά προβλήματα στον οργανισμό.

Αρχικά η ομάδα απομάκρυνε τον ιστό του υπό-αλεύρου από το ρύζι τύπου Kinmemai. Έπειτα ξεχώρισε τα συστατικά του ιστού, υποβάλλοντας τον σε  εκχύλιση διαφόρων χημικών, όπως αιθανόλη,  μεθανόλη και οξικό αιθυλεστέρα. Η ομάδα παρατήρησε τότε τον τρόπο με τον οποίο ο ιστός επηρέασε τις καλλιέργειες των αγγειακά λείων μυϊκών κυττάρων. Τα αγγειακά λεία μυϊκά κύτταρα αποτελούν σημαντικό τμήμα των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων και είναι άμεσα θύματα της υψηλής αρτηριακής πίεσης και της  αθηροσκλήρωσης.

Κατά τη διάρκεια της ανάλυσης τους, η ομάδα ανακάλυψε πως τα συστατικά του υπό-αλεύρου, τα οποία είχαν επιλεχθεί μετά από εκχύλιση οξικού αιθυλεστέρα, παρεμπόδισαν τη δραστηριότητα της αγγειοτενσίνης ΙΙ στις καλλιέργειες των αγγειακά λείων μυϊκών κυττάρων. Αυτό υποδεικνύει πως το στρώμα υπό-αλεύρου του ρυζιού προσφέρει προστασία έναντι της υψηλής αρτηριακής πίεσης και της αθηροσκλήρωσης. Είναι επίσης δυνατό να προσφέρει βοήθεια στην εξακρίβωση του γιατί όλο και λιγότεροι άνθρωποι πεθαίνουν στην Ιαπωνία εξαιτίας καρδιαγγειακών παθήσεων, όπου οι περισσότεροι καταναλώνουν ένα τουλάχιστον γεύμα ρυζιού τη μέρα, αντί της Ευρώπης, όπου το ρύζι δεν είναι ένα από τα βασικά συστατικά της καθημερινής διατροφής.

Όπως δήλωσε ο Δρ Eguchi: «Η έρευνα μας υποδεικνύει πως υπάρχει ένα δυναμικό συστατικό εντός του ρυζιού, το οποίο θα αποτελούσε μία καλή αφετηρία για έρευνα στον τομέα της προληπτικής ιατρικής κατά των καρδιοαγγειακών παθήσεων. Ευελπιστούμε πως έτσι θα παρουσιάσουμε στο κόσμο έναν ακόμη ωφέλιμο για την υγεία λόγο, ώστε να ξεκινήσει να καταναλώνει μισό-λευκασμένο ρύζι ή καστανό ρύζι (αντί λευκού) ως κομμάτι μιας ισορροπημένης διατροφής».

Καραγιάννης Νικόλαος BSc, SRD,MPhil

Διαιτολόγος – Dietitian