Μια νέα έρευνα από το πανεπιστήμιο του Οχάιο της Αμερικής φέρει θετικά αποτελέσματα σε ότι αφορά την διατήρηση της εγκεφαλικής λειτουργίας μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Πιο συγκεκριμένα οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μια μορφή της βιταμίνης Ε μπορεί να διασώσει τα νευρικά κύτταρα μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο.
Οι βιταμίνες είναι τάξη οργανικών χημικών ενώσεων, οι οποίες είναι απαραίτητες για την κανονική αύξηση και διατήρηση ενός ζωντανού οργανισμού, ο οποίος δεν είναι σε θέση να τις συνθέσει. Ανευρίσκονται στην τροφή των (ετερότροφων) οργανισμών, δρουν ακόμη και όταν ανευρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες, ενώ δεν έχουν θερμιδική αξία. Η δράση τους έγκειται στην ρύθμιση της μεταβολικής διαδικασίας και των ενεργειακών μετατροπών που συμβαίνουν στον οργανισμό. Η βιταμίνη Ε είναι λιποδιαλυτή οργανική ένωση. Βρίσκεται κυρίως στο έλαιο ορισμένων φυτών, όπως το σιτάρι που είναι ιδιαίτερα πλούσια πηγή. Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε στο Οχάιο της Αμερικής, έδειξε ότι μια από τις 8 μορφές της βιταμίνης Ε μπόρεσε να διασφαλίσει την σωτηρία των εγκεφαλικών κυττάρων πολύ περισσότερο από οποιοδήποτε φαρμακευτικό σκεύασμα.
Αρχικά ας δούμε τη συμβαίνει σε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Μετά το τραύμα του θρόμβου που προκαλεί το εγκεφαλικό, το οποίο με τη σειρά του εμποδίζει τη φυσιολογική ροή του αίματος, εκκρίνεται μια ουσία των νευρικών κυττάρων (ανιόντα και άλατα του γλουταμινικού οξέος) η οποία σε μικρές ποσότητες έχει σημαντικό ρόλο στη μάθηση και στη μνήμη. Σε μεγάλες ποσότητες όμως η έκκριση αυτής της ουσίας προκαλεί μια σειρά αντιδράσεων που οδηγούν στο θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων και των νευρώνων. Αυτές οι αντιδράσεις είναι η κύρια αιτία πίσω από τις καταστροφικές συνέπειες του εγκεφαλικού. Η έκκριση αυτής της ουσίας ενεργοποιεί ένα ένζυμο (cPLA2) το οποίο απελευθερώνει ένα λιπαρό οξύ στον εγκέφαλο, το οποίο ονομάζεται αραχιδονικό οξύ. Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες το αραχιδονικό οξύ βρίσκεται στο λίπος του εγκεφάλου και βοηθάει στη διατήρηση της σταθερότητας των κυτταρικών μεμβρανών. Όταν όμως το αραχιδονικό οξύ απελευθερώνεται -όπως συμβαίνει στην περίπτωση του εγκεφαλικού- μέσα από χημικές αντιδράσεις γίνεται τοξικό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το περιβάλλον των εγκεφαλικών κυττάρων να γίνει τοξικό και να καταστραφούν.
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν εγκεφαλικά κύτταρα από τον ιππόκαμπο ποντικιών με σκοπό να προκαλέσουν όλες τις ανάλογες συνθήκες με αυτές του εγκεφαλικού επεισοδίου. Για την αντιμετώπιση αυτού χρησιμοποιήθηκε μια μορφή της βιταμίνης Ε, η οποία ονομάζεται τοκοτριενόλη. Η τοκοτριενόλη μείωσε κατά 60 % την απελευθέρωση του αραχιδονικού οξέος και τα εγκεφαλικά κύτταρα παρουσίασαν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης, σε σχέση με τα κύτταρα που βρέθηκαν σε ανάλογο περιβάλλον και δεν χρησιμοποιήθηκε η συγκεκριμένη μορφή της βιταμίνης Ε. Η βιταμίνη Ε είναι μία από τις αντιοξειδωτικές ουσίες που έχουμε στη διατροφή μας και η συγκεκριμένη μορφή βρίσκεται σε ορισμένα φυτικά λίπη, στη φύτρα του σιταριού, στο κριθάρι και σε ορισμένους ξηρούς καρπούς και σπόρους. Επίσης, η συγκεκριμένη έρευνα έδειξε ότι η ποσότητα της τοκοτριενόλης που απαιτείται για τα ευεργετικά αποτελέσματα στο εγκεφαλικό είναι 10 φορές μικρότερη από αυτή που βρίσκεται κατά μέσο όρο στον οργανισμό ενός ατόμου που καταναλώνει επαρκώς αυτά τα τρόφιμα που την περιέχουν.
Βλέπουμε λοιπόν, για άλλη μια φορά, ότι η υγιεινή διατροφή πέρα από το να διασφαλίζει την υγεία ενός ατόμου, προφυλάσσει και τον οργανισμό του σε περίπτωση που συμβεί κάτι τόσο τραγικό όσο ένα εγκεφαλικό. Επίσης, βλέπουμε ότι οι αντιοξειδωτικές ουσίες παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο για τη διασφάλιση της ανθρώπινης υγείας και η κατανάλωση αυτών είναι απαραίτητη για την προώθηση της ποιότητας ζωής.
Καραγιάννης Νικόλαος BSc, SRD,MPhil
Διαιτολόγος – Dietitian
