Καθώς οι γιορτές πλησιάζουν η κατανάλωση λιπαρών φαγητών και ζάχαρης μέσω των γλυκών θα είναι αυξημένη από τους περισσότερους. Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε πως η αυξημένη κατανάλωση λίπους και ζάχαρης ενεργοποιούν γονίδια τα οποία ενισχύουν την αποθήκευση λίπους στον λιπώδη ιστό. Η έρευνα αποτελεί κοινή προσπάθεια και συνεργασία διαφορετικών πανεπιστημίων, αλλά και κέντρων ερευνών της Αμερικής και της Ευρώπης. Συγκεκριμένα, στην έρευνα συμμετείχαν το κέντρο ερευνών παχυσαρκίας Lilly Research Laboratories στην Ινδιανάπολη, το πανεπιστήμιο του Σινσιννάτι, η σχολή ιατρικής στο Robert Wood Johnson του Νιού Τζέρσεϊ και το πανεπιστήμιο του Santiago de Compostela της Ισπανίας. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν, ότι πέρα από το δύσκολο έργο του να ξοδέψουμε την υπερβολική ενέργεια που δεχόμαστε από μια διατροφή υψηλή σε λίπος και ζάχαρη, την ίδια στιγμή, το σώμα μας μετατρέπεται σε μια απόλυτα αποδοτική μηχανή αποθήκευσης λίπους.

 

Η έρευνα επικεντρώθηκε στην οργανική λειτουργία υποδοχέων του κεντρικού νευρικού συστήματος, που ονομάζονται κάπα οπιοειδείς υποδοχείς.  Οι συγκεκριμένοι υποδοχείς ενεργοποιούνται με την κατανάλωση λίπους και ζάχαρης στη διατροφή μας και επηρεάζουν τον μεταβολισμό του λίπους με το να ωθούν τον ανθρώπινο οργανισμό να αποθηκεύει περισσότερο λίπος, από ότι συνήθως. Αυτό το οποίο δείχνουν τα αποτελέσματα των ερευνών είναι ότι η παρατεταμένη κατανάλωση λιπαρών τροφίμων, και γενικότερα μιας διατροφής που είναι υψηλή σε ενέργεια, έχει ως αποτέλεσμα την υπερ-ενεργοποίηση αυτών των υποδοχέων, οι οποίοι με την σειρά τους συμβάλουν καθοριστικά στην εμφάνιση της παχυσαρκίας.

 

Τα πειράματα για τον έλεγχο αυτής της έρευνας έγιναν σε ποντίκια. Το ένα γκρουπ ποντικιών ήταν γενετικά μεταλλαγμένο, έτσι ώστε να μην διαθέτει τους κάπα οπιοειδείς υποδοχείς, ενώ το άλλο γκρουπ ήταν φυσιολογικό. Τα πειραματόζωα δέχτηκαν μια διατροφή υψηλή σε θερμίδες για μια περίοδο 16 εβδομάδων. Ενώ δεν υπήρχε διαφορά στην κατανάλωση φαγητού των δυο γκρουπ μετά από την περίοδο των 16 εβδομάδων, τα μεταλλαγμένα ποντίκια παρουσίασαν 28 % μειωμένη σωματική μάζα, 45 % μειωμένη λιπώδη μάζα σε σχέση με τα φυσιολογικά ποντίκια, και μειωμένη ικανότητα να αποθηκεύουν διατροφικά στοιχεία. Η ποιότητα της διατροφής μείωσε την ενέργεια που ξόδευαν τα φυσιολογικά ποντίκια, ενώ δεν επηρέασε τα μεταλλαγμένα ποντίκια. Μέσα από αυτά τα αποτελέσματα, οι επιστήμονες κατέληξαν ότι οι κάπα οπιοειδείς υποδοχείς παίζουν σημαντικότατο ρόλο στον έλεγχο του υπατικού μεταβολισμού των λιπών και η ενεργοποίηση αυτών οδηγεί στην αποθήκευση του λίπους.

 

Βεβαίως, είναι απαραίτητο να γίνουν περαιτέρω μελέτες, ώστε να δούμε πως επηρεάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός. Παρόλα αυτά, με αυτή την έρευνα μπορούμε να δούμε από μια διαφορετική οπτική γωνία το παγκόσμιο πρόβλημα της παχυσαρκίας που επηρεάζει τους ανθρώπους ολόκληρου του πλανήτη, τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μακροπρόθεσμα. Είναι γεγονός πάντως, ότι η κοινή προσπάθεια όλων των παραπάνω επιστημόνων μας χαρίζει άλλη μια έρευνα, η οποία  προστίθεται στον όγκο των ερευνών που τονίζουν ξεκάθαρα ότι διατροφές υψηλές σε λίπος και ζάχαρη πρέπει να αποφεύγονται.  Παράλληλα, ανοίγει νέες προοπτικές στις φαρμακευτικές έρευνες που προσπαθούν να ανακαλύψουν φαρμακευτικά σκευάσματα για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας.

 

Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο εκδότης του επιστημονικού περιοδικού (The FASEB Journal), το οποίο παρουσίασε την συγκεκριμένη έρευνα, στην προϊστορική εποχή, που η κατανάλωση φαγητού δεν ήταν καθημερινό φαινόμενο για τον άνθρωπο και το φαινόμενο του υποσιτισμού ήταν μια συνεχή απειλή, η ικανότητα του σώματος να αποθηκεύει όσο περισσότερη ενέργεια μπορεί, μέσα από μηχανισμούς όπως αυτού των κάπα οπιοειδών υποδοχέων, ήταν σωτήρια για την επιβίωση του ανθρωπίνου είδους. Στη σημερινή εποχή, αυτοί οι μηχανισμοί συνεχίζουν τη δουλειά τους με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται η συνεχής έξαρση της παχυσαρκίας. Η δημιουργία ενός φαρμακευτικού σκευάσματος που θα εμπόδιζε την δράση αυτών τον υποδοχέων θα μπορούσε να προσφέρει μια λύση και να σώσει το ανθρώπινο είδος από την μεγαλύτερη επιδημία που μαστίζει την εποχή μας.

Καραγιάννης Νικόλαος BSc, SRD,MPhil

Διαιτολόγος – Dietitian