Η αυξομείωση του σωματικού βάρους είναι ένα από τα βασικά προβλήματα όλων όσων για κάποια περίοδο της ζωής τους ακολούθησαν κάποια δίαιτα. Η επιστήμη της διαιτολογίας, στη προσπάθεια της να ενισχύσει και να βελτιώσει τη ποιότητα ζωής των παχύσαρκων που ακολουθούν κάποιο πρόγραμμα διατροφής, επικεντρώθηκε με μια σειρά από μελέτες σε αυτό που, κατά κοινή ομολογία, είναι το κλειδί της επιτυχίας αυτών των προσπαθειών: δηλαδή την επιτυχή διατήρηση του χαμένου βάρους.
Είναι γνωστό ότι η μακροχρόνια διατήρηση της επιτυχής απώλειας βάρους είναι δύσκολη καθώς οι περισσότεροι παχύσαρκοι που μειώνουν το βάρος τους αργά ή γρήγορα επιστρέφουν στα αρχικά τους κιλά. Παρόλα αυτά υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι οι οποίοι έχουν επιτυχής απώλεια βάρους και διατήρηση αυτής. Υπάρχουν έρευνες οι οποίες έχουν μελετήσει την συμπεριφορά και τις αιτίες που αυτή η ομάδα ανθρώπων έχει διατηρήσει επιτυχώς την απώλεια του βάρους τους.
Η φυσική εξάσκηση είναι η νούμερο ένα αιτία και ο βασικός παράγοντας για τη διατήρηση της απώλειας βάρους. Έρευνες που μελέτησαν τη συμπεριφορά μεταξύ ατόμων που διατήρησαν επιτυχώς την απώλεια βάρους σε σχέση με αυτούς που δεν τα κατάφεραν, έχουν δείξει διαφορά στα επίπεδα φυσικής εξάσκησης μεταξύ των δύο ομάδων. Σε μία έρευνα το 90 % αυτών που διατήρησαν επιτυχώς την απώλεια βάρους δήλωσαν ότι γυμνάζονταν το λιγότερο 3 φορές την εβδομάδα για 30 λεπτά ή περισσότερο σε σχέση με το 34 % των ατόμων όπου ξαναπήραν τα αρχικά κιλά που είχαν χάσει. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνών, που μελέτησαν τα άτομα που χρησιμοποίησαν την φυσική εξάσκηση ως μέθοδο απώλειας βάρους, το 100 % αυτών που δεν ξαναπήραν τα κιλά που έχασαν και το 53 % αυτών που τα ξαναπήραν συνέχισαν να γυμνάζονται. Σε γενικές γραμμές, όλες οι έρευνες που μελέτησαν το ρόλο της φυσικής εξάσκησης στη διατήρηση της απώλειας βάρους συμφωνούν ότι η γυμναστική αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα στη διατήρηση του επιθυμητού βάρους. Παρόλα αυτά, το θέμα παραμένει: πρέπει να βρεθούν οι τρόποι με τους οποίους θα βοηθήσουμε τους ασθενείς, έτσι ώστε να έχουν τα σωστά κίνητρα για να γυμνάζονται.
Ένας δεύτερος παράγοντας ο οποίος εξασφαλίζει τη διατήρηση της απώλειας βάρους είναι η διατροφή. Σε γενικές γραμμές οι έρευνες που έχουν υλοποιηθεί δείχνουν ότι υπάρχουν αλλαγές στο τρόπο διατροφής και στις γενικότερες διατροφικές συνήθειες των ασθενών που διατηρούν το βάρος που έχασαν. Σε σχέση με τα άτομα που ξαναπήραν τα κιλά που έχασαν, αυτοί που τα διατήρησαν, σύμφωνα με έρευνες, δήλωσαν περιορισμένη κατανάλωση γλυκών και σοκολάτας και γενικότερα μια διατροφή χαμηλή σε ζάχαρη, λίπος και κόκκινο κρέας. Επίσης, άλλες έρευνες κατέγραψαν ότι αυτοί που διατηρούν την απώλεια βάρους έχουν μια υγιή και ισορροπημένη διατροφή, η οποία είναι υψηλή στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και χαμηλών σε λίπος γαλακτοκομικών προϊόντων.
Τέλος, ένας τελευταίος παράγοντας ο οποίος εξασφαλίζει τη μακροχρόνια διατήρηση βάρους είναι η συμπεριφορά του ιδίου του ασθενή. Με αυτό εννοούμαι το προσωπικό έλεγχο που ασκεί ο καθένας μας στο βάρος του. Οι έρευνες παρουσιάζουν ότι οι επιτυχόντες παρακολουθούν το βάρος τους, καθώς και τη διατροφική τους συμπεριφορά. Δηλώνουν ότι παραμένουν συνειδητοποιημένοι σε ότι αφορά τη ποσότητα και τη ποιότητα της διατροφής τους καθώς και τα επίπεδα της φυσικής εξάσκησης που πρέπει να καταβάλουν για να διατηρήσουν το βάρος τους χαμηλό. Παράλληλα, σε ότι αφορά τις διατροφικές τους συνήθειες έχει αποδειχθεί ότι περιορίζουν τη κατανάλωση συγκεκριμένων φαγητών ή ποσοτήτων φαγητού συνειδητά, μετράνε θερμίδες ή γραμμάρια λίπους που καταναλώνουν, ενώ το 72 % από αυτούς ζυγίζεται μια φορά την εβδομάδα. Ως συμπέρασμα βλέπουμε ότι οι ασθενείς που πραγματικά ενδιαφέρονται να διατηρήσουν την απώλεια βάρους που έχουν επιτύχει, συμπεριφέροντε με πειθαρχεία σε ότι αφορά τις διατροφικές τους συνήθειες.
Νικόλαος Καραγιάννης BSc, SRD, MPhil
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
