Ψυχικό στρες, αλόγιστη χρήση φαρμάκων και δύο από τις πιο άσχημες συνήθειες της εποχής μας, τα τσιγάρα και το αλκοόλ, συνθέτουν μία εικόνα καθημερινότητας για πολλούς από εμάς. Δυστυχώς όμως ο αποδέκτης τέτοιων συνηθειών, δηλαδή το στομάχι μας, δεν είναι πάντα έτοιμο να τις αποδεχθεί και να τις αντιμετωπίσει με την ίδια ευκολία. Οι συχνοί πόνοι στην κοιλιά, οι καούρες, καθώς και η ξινίλα και τα ρεψίματα μπορεί να είναι παροδικά. Στην περίπτωση όμως που επιμένουν, τότε ερχόμαστε αντιμέτωποι με μία από τις πιο συχνές και δύσκολές παθήσεις της καθημερινότητας μας: αυτήν της γαστρίτιδας. Η γαστρίτιδα είναι η φλεγμονώδης αλλοίωση του στομαχικού προστατευτικού στρώματος, σχετίζεται με την αιμορραγία του στομάχους και μπορεί να έχει δύο μορφές: οξύς διάβρωτική γαστρίτιδα ή χρόνια ατροφική γαστρίτιδα.
Συμπτώματα και αιτίες
Η οξύς γαστρίτιδα προκαλείται από την υψηλή κατανάλωση αλκοόλ, την συχνή χρήση κάποιων φάρμακών (μη-στεροειδών, αντιφλεγμονώδη), όπως η ασπιρίνη, η συχνή έκθεση σε παθογενής μικρο-οργανισμούς, άλλα και χημικά που προκαλούν ευερεθισμό. Συχνά, αποτέλεσμα των επαναλαμβανομένων κρίσεων οξύς γαστρίτιδας είναι η χρόνια γαστρίτιδα, η οποία κατ’επέκταση σχετίζεται στενά με την μόλυνση από το ελικοβακτιρίδιο (Helicobacter pylori). Μεγάλο κίνδυνο να προσβληθούν έχουν και οι ασθενείς με υψηλό ψυχικό στρες που παράλληλα καταναλώνουν υψηλές ποσότητες αλκοόλ και τσιγάρων.
Οι συχνές στομαχικές αιμορραγίες προκαλούν μείωση στα αποθέματα σιδήρου στον οργανισμό, προκαλώντας έτσι αναιμία. Επίσης, η κακοήθης αναιμία προκαλείται από την μειωμένη παραγωγή ενδογενών παραγόντων που έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία απορρόφησης βιταμίνης Β12. Η χρόνια γαστρίτιδα που δεν θεραπεύεται μπορεί να προκαλέσει στομαχικό έλκος, και σε χειρότερες περιπτώσεις, καρκίνο του στομάχου.
Τρόποι αντιμετώπισης τους
Η οξύς γαστρίτιδα προκαλεί δυνατό στομαχικό πόνο, ναυτία και εμετό. Ο ασθενής καλό θα είναι να αποφύγει την κατανάλωση στερεών τροφών για να ξεκουράσει το στομάχι του. Σε τέτοιες περιπτώσεις συστήνεται η κατανάλωση υγρών που περιέχουν γλυκόζη και ηλεκτρολύτες, για να αποφευχθεί η αφυδάτωση και να επανέλθει η ισορροπία των ηλεκτρολυτών. Με την βοήθεια πάντα του διαιτολόγου του, τα συμπτώματα μπορούν να εξαλειφθούν σε 2-5 ημέρες.
Η χρόνια γαστρίτιδα απαιτεί ο ασθενείς να ακολουθήσει για 1-2 μέρες διαιτολόγιο υγρών σύμφωνα με τις οδηγίες του κλινικού διαιτολόγου για να επανέλθει το στομαχικό στρώμα από την φλεγμονή. Επίσης ο ασθενής με την βοήθεια του διαιτολόγου θα εντοπίσει τις διατροφικές συνήθειες του διαιτολογίου του που πιθανώς προκαλούν το πρόβλημα, όπως το αλκοόλ, το κάπνισμα, κάποιο φάρμακο ή απλά οι άσχημες διατροφικές συνήθειες που ίσως έχει. Ο διαιτολόγος θα υποδείξει στον ασθενή τρόπους να βελτιώσει την διατροφή του και την δομή των γευμάτων του σε σχέση με την ισορροπημένη διατροφή. Παράλληλα η πιθανή έλλειψη θρεπτικών στοιχείων, όπως ο σίδηρός και η βιταμίνη Β12, πρέπει να εξεταστεί, ώστε να αποκατασταθούν μέσα από την διατροφή.
Ελκός: Πως αντιμετωπίζεται
Οι ασθενείς που έχουν προσβληθεί από το ελικοβακτιρίδιο (Helicobacter pylori) θα πρέπει να ακολουθήσουν θεραπεία με αντιβιοτικά σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σε συνδυασμό με φάρμακα που προκαλούν την μείωση της παραγωγής οξέος στο στομάχι. Το να προσβληθεί κάποιος από το ελικοβακτιρίδιο (Helicobacter pylori) είναι πολύ εύκολο: ακόμα και η τοποθέτηση της οδοντόβουρτσάς του δίπλα στην οδοντόβουρτσα κάποιου που το φέρει, είναι αρκετό για να προσβληθεί.
Νικόλαος Καραγιάννης BSc, SRD, MPhil
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
