Για να πετύχουμε απώλεια βάρους πρέπει να μειώσουμε την πρόληψη θερμίδων σε σχέση με τις θερμίδες που ξοδεύουμε έτσι ώστε το σώμα να αναγκαστεί να χρησιμοποιήσει ενέργεια από τις λιπαποθήκες και με αυτό τον τρόπο να επιφέρουμε απώλεια βάρους.
Η άσκηση είναι μια πολύ καλή μέθοδος για να αυξήσουμε τις καύσεις, αλλά για να επιφέρουμε απώλεια βάρους πρέπει να γίνει σε συνδυασμό με την μειωμένη πρόσληψη θερμίδων. Σύμφωνα με έρευνες άτομα τα οποία επιδιώκουν μείωση του βάρους τους μόνο μέσα από την άσκηση οι πιθανότητες να το πετύχουν είναι πολύ μικρές ακόμα και αν η άσκηση που κάνουν είναι πολύ έντονη, τα αποτελέσματα θα είναι ανεπαρκή. Το σώμα καίει πολύ περισσότερες θερμίδες για ζωτικές λειτουργίες που σχετίζονται με τον μεταβολισμό παρά για φυσική εξάσκηση. Επίσης, η άσκηση προκαλεί την ανάγκη για περισσότερη κατανάλωση φαγητού και αν δεν συνδυαστεί με μειωμένη κατανάλωση θερμίδων η απώλεια βάρους θα είναι ανέφικτη.
Πολλοί άνθρωποι για να αδυνατίσουν έχουν την τάση να ακολουθούν διάφορες ‘δίαιτες’ όπως για παράδειγμα η δίαιτα του Dukan ή του Atkins. Σε γενικές γραμμές αυτές οι δίαιτες και άλλες παρόμοιες είναι πολύ περιοριστικές και δεν είναι διατροφικά ισορροπημένες με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να ακολουθηθούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα, οι απότομες μειώσεις του βάρους που μπορεί να επιφέρουν σχετίζονται περισσότερο με απώλειες νερού και μυϊκής μάζας, παρά με απώλεια λίπους και τα κιλά τα οποία χάνονται επιστρέφουν πολύ σύντομα με το πέρας της δίαιτας. Οι καλύτερες διατροφές εμπεριέχουν μεγάλη ποικιλία τροφίμων και είναι διατροφικά πλήρης και ισορροπημένες, χωρίς να αποβάλουν ή να δίνουν έμφαση σε συγκεκριμένες ομάδες τροφίμων.
Η συχνή άσκηση σε συνδυασμό με την διατροφή ενισχύει την απώλεια βάρους. Σύμφωνα με έρευνα που εκδόθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Medicine & Science in Sports & Exercise χρειάζονται τουλάχιστον 225 με 420 λεπτά την εβδομάδα φυσική εξάσκηση για επιτυχημένη απώλεια βάρους. Οι δυο κύριες μορφές άσκησης είναι η αεροβική και η αναερόβια. Η αεροβική άσκηση σχετίζεται με την αντοχή, συμμετέχουν ομάδες μεγάλων μυών στα χέρια και στα πόδια και παραδείγματα αεροβικής γυμναστικής είναι το τρέξιμο και η ποδηλασία. Η αναερόβια άσκηση σχετίζεται με σύντομες και έντονες εκρήξεις δραστηριότητας και παράδειγμα αυτού είναι οι ασκήσεις με αντίσταση βάρους. Δεν έχουν καταλήξει οι επιστήμονες ποια από τις δυο μορφές άσκησης είναι πιο κατάλληλη για απώλεια βάρους. Η αεροβική άσκηση έχει βρεθεί να έχει άμεσο αποτέλεσμα στην απώλεια βάρους ενώ η αναερόβια επειδή σχετίζεται με την απώλεια λίπους αλλά αύξηση της μυϊκής μάζας από μόνη της ίσως είναι αδύνατο να οδηγήσει σε παρατηρημένη απώλεια βάρους, αλλά η αύξηση που προκαλεί στον μεταβολισμό μπορεί να ενισχύσει την συντήρηση των κιλών που χάνονται. Σε γενικές γραμμές θα πρέπει να συνδυάζονται και οι δύο τύποι άσκησης για καλύτερα αποτελέσματα.
Η πτωχή ποιότητα και η ανεπαρκής χρονική περίοδος ύπνου μπορεί να επηρεάσει την απώλεια του βάρους. Είναι γνωστό ότι ο ανεπαρκής ύπνος μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία και εκδήλωση ασθενειών όπως είναι ο διαβήτης τύπου ΙΙ. Σε μια έρευνα που συμμετείχαν 472 παχύσαρκοι και ακολούθησαν ένα εντατικό πρόγραμμα απώλειας βάρους η επιτυχία τους φάνηκε να επηρεάζεται άμεσα από την μέση διάρκεια και ποιότητα ύπνου καθώς και από τα επίπεδα του στρες που βιώναν στην καθημερινότητα τους. Για ενήλικες 7 με 9 ώρες την ημέρα για ύπνο είναι απαραίτητες.
Άλλη μια αιτία που μπορεί να παρεμποδίσει την απώλεια βάρους είναι η αυξημένη κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών και αναψυκτικών. Μπορεί πολύ εύκολα να παραβλέψουμε την κατανάλωση υγρών σε μια προσπάθεια να μειώσουμε το βάρος μας αλλά πολλά από τα ποτά με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη είναι αρκετά θερμιδογόνα. Σε αντίθεση με άλλα θερμιδογόνα τρόφιμα τα αναψυκτικά δεν ικανοποιούν το συναίσθημα της πείνας και προσδίδουν στον οργανισμό πολλές θερμίδες. Η μείωση ή και η ολική αποβολή των αναψυκτικών από την διατροφή μας μπορεί να ενισχύσει την προσπάθεια μας για απώλεια βάρους.
Ανάλογη περίπτωση είναι και η αυξημένη κατανάλωση αλκοολούχων ποτών. Τα αλκοολούχα ποτά είναι αρκετά υψηλά σε θερμίδες και αν σκεφτούμε ότι για παράδειγμα μια μπύρα 330 ml έχει περίπου 153 θερμίδες, ένα βράδυ στο οποίο κάποιος θα καταναλώσει 4 μπύρες θα αυξήσει την κατανάλωση ενέργειας κατά 612 θερμίδες. Δεν είναι απαραίτητο να αποφύγουμε εξ ολοκλήρου την κατανάλωση αλκοόλ όταν προσπαθούμε να μειώσουμε το βάρος μας και η κατανάλωση 2 με 3 αλκοολούχων ποτών την εβδομάδα δεν θα επηρεάσουν τα αποτελέσματα μας.
Η απώλεια του βάρους είναι μια απαιτητική διαδικασία κατά την οποία θα πρέπει να καταβάλουμε προσπάθεια και θα πρέπει να έχουμε υπομονή και επιμονή. Είναι πολύ βασικό να μειώσουμε την πρόληψη θερμίδων μέσα από μια ισορροπημένη διατροφή, να εντάξουμε την αεροβική και αναερόβια άσκηση και να κοιμόμαστε αρκετά για καλύτερα αποτελέσματα.
Καραγιάννης Νικόλαος BSc, SRD, MPhil
Διαιτολόγος – Dietitian