Όπως είδαμε έως τώρα, ο σακχαρώδης διαβήτης όχι μόνο είναι μία από τις πιο διαδεδομένες ασθένειες του πλανήτη, αλλά έχει και σημαντικές συνέπειες στον οργανισμό μας. Παρόλα αυτά, με την έγκαιρη διάγνωση του, τη σωστή φαρμακευτική αγωγή και ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής η διάρκεια ζωής των ασθενών όχι μόνο επιμηκύνεται, αλλά και βελτιώνεται αισθητά.
Η ισορροπημένη κατανάλωση ενέργειας λοιπόν, παίζει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση του. Με την παχυσαρκία αυξάνονται οι αποθήκες του λίπους με αποτέλεσμα το σώμα να χάνει την ευαισθησία του στην ινσουλίνη και στη λειτουργία της για αυτό. Το 80% των ασθενών που πάσχουν από διαβήτη τύπου 2 ήταν υπέρβαροι όταν έγινε η διάγνωση της ασθένειας και η απώλεια βάρους είχε άμεσο αντίκτυπο στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα τους αλλά και των υπολοίπων μεταβολικών ανωμαλιών.
Για πολλούς λοιπόν ασθενείς αυτού του τύπου διαβήτη η απώλεια βάρους αποτελεί το πιο σημαντικό κομμάτι της θεραπείας τους. Η συχνή σωματική άσκηση είναι ιδιαιτέρως επωφελής για όλους τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη. Γι’ αυτό το λόγο λοιπόν όλο και περισσότεροι ασθενείς θα πρέπει να υιοθετήσουν κάποια μορφή φυσικής εξάσκησης για τουλάχιστον 20 με 30 λεπτά την ημέρα.
Πρωτεΐνη
Όσοι πάσχουν από διαβήτη συνήθως καταναλώνουν μεγαλύτερη ποσότητα πρωτεϊνών από την μέση κατανάλωση μιας ισορροπημένης διατροφής, ως συνέπεια της περιορισμένης κατανάλωσης που έχουν σε ζάχαρη και λίπος στη διατροφή τους. Αν και υπάρχουν αρκετές επιφυλάξεις σε ότι αφορά την κατανάλωση πρωτεϊνών από ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, δεδομένου ότι μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση της παθογόνου διαβητικής νεφροπάθειας , παρόλα αυτά τα συνδετικά στοιχεία δεν επαρκούν για να υποστηρίξουμε με βεβαιότητα κάτι τέτοιο. Συνεπώς, είναι ασφαλές να πούμε πως η κατανάλωση πρωτεϊνών σε φυσιολογικές ποσότητες μπορεί να αποδειχθεί ευεργετική για τους ασθενείς. Βεβαίως, σε ασθενείς με νευροπάθεια θα ήταν πιο σώφρον να περιοριστεί η κατανάλωση πρωτεϊνών.
Λίπος
Το λίπος στη διατροφή έχει σημαντικές συνέπειες σε ότι αφορά τα λιπίδια του αίματος, τη διαχείριση του σωματικού βάρους και το ρίσκο καρδιοαγγειακών ασθενειών και πολλοί ασθενείς θα πρέπει να ρυθμίσουν την κατανάλωση λίπους στη διατροφή τους. Η πιο σημαντική μείωση στην κατανάλωση λίπους θα πρέπει να γίνει στα ζωικά λίπη. Αντιθέτως, η δίαιτα του ασθενή θα πρέπει να αποτελείται κατά μεγάλο μέρος από μονοακόρεστα λιπαρά οξέα τα οποία βρίσκονται στο ελαιόλαδο και έχουν προστατευτικές καρδιοαγγειακές ιδιότητες.
Επίσης, η πλούσια σε ω-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα δίαιτα έχει δείξει πως έχει θετικά αποτελέσματα σε ότι αφορά την θρομβογένεση, ενώ είναι ιδιαίτερα
αποτελεσματική στην πρόληψη των καρδιοαγγειακών ασθενειών σε ανθρώπους που δεν πάσχουν από διαβήτη. Η κατανάλωση λοιπόν μιας μερίδας ψαριού – κατά προτίμηση λιπαρού – κάθε εβδομάδα προτείνεται και στους ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη. Επιπρόσθετα η κατανάλωση φυτικών πηγών ω-3 λιπαρών οξέων – όπως ξηρούς καρπούς και πράσινα, φυλλοειδή λαχανικά- μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα. Παρόλα αυτά, οι δίαιτες που περιλαμβάνουν μεγάλες ποσότητες λίπους θα πρέπει να περιοριστούν αρκετά για τους υπέρβαρους ασθενείς με τύπο 2 διαβήτη.
Υδατάνθρακες
Οι τελευταίες εισηγήσεις παραδέχονται πως ένα μεγάλο κομμάτι της ενέργειας που παίρνουμε μέσω της διατροφής πρέπει να προέρχεται από τους υδατάνθρακες και πολύ μικρότερο κομμάτι από το λίπος. Η πλειοψηφία αυτών των υδατανθράκων θα πρέπει να προέρχεται από πολύπλοκες και πλούσιες σε ίνες τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως αμυλούχα δημητριακά, φρούτα, λαχανικά και όσπρια.
Ζάχαρη
Η αντίληψη ότι η δίαιτα των διαβητικών δεν πρέπει να περιέχει καθόλου ζάχαρη είναι ακόμη ισχυρή. Η ζάχαρη σε μικρές ποσότητες μπορεί να συμπεριληφθεί στη δίαιτα των διαβητικών, με την προϋπόθεση ότι θα αποτελεί μέρος του γεύματος και δεν θα καταναλώνεται μεμονωμένα.
Φυτικές ίνες
Οι πηγές φυτικών ινών είναι ευεργετικές. Οι τροφές που είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως η βρώμη, τα όσπρια και τα φρούτα έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Επίσης οι φυτικές ίνες μπορεί να έχουν ευεργετικές συνέπειες στην μείωση της χοληστερίνης.
Βιταμίνες
Είναι σημαντικό οι ασθενείς να καταναλώνουν φρούτα και λαχανικά για να λαμβάνουν τις απαραίτητες αντιοξειδωτικές ουσίες που χάνονται λόγω της πολυουρίας.
Εναλλακτικά γλυκαντικά
Οι γλυκαντικές ουσίες όπως η ασπαρτάμη, η σακχαρίνη, το κυκλαμικό κ.α. επιτρέπονται αλλά η φρουκτόζη δεν είναι καλύτερη από οποιαδήποτε άλλη ζάχαρη και δεν ενδείκνυται για τους διαβητικούς.
Νικόλαος Καραγιάννης BSc, SRD, MPhil
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
