Σύμφωνα με πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, 26,6 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν παγκοσμίως Αλτσχάιμερ το 2006, και αυτός ο αριθμός μπορεί να τετραπλασιάσει μέχρι το 2050. Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας. Είναι μια ασθένεια μη θεραπεύσιμη, εκφυλιστική και θανατηφόρα, η οποία περιγράφτηκε αρχικά από το Γερμανό ψυχίατρο και νευροπαθολόγο Αλοΐσιο Αλτσχάιμερ το 1906 (εξ ού και το όνομα). Γενικά εντοπίζεται στους ανθρώπους πάνω από 65 ετών, αν και το λιγότερο συχνά, πρόωρο Αλτσχάιμερ μπορεί να εμφανιστεί πολύ νωρίτερα, ίσως και πριν τα 50. Η σοβαρότητα της νόσου και η συχνότητα με την οποία κάνει την εμφάνιση της έχει ωθήσει την επιστημονική κοινότητα σε όλο και περισσότερες έρευνες, με σκοπό την εξεύρεση των αιτιών που οδηγούν σε αυτή. Πρόσφατα, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η διατροφή μας μπορεί να αποτελέσει μία από τις αιτίες που οδηγούν στη νόσο.
Συγκεκριμένα, νέες έρευνες από το πανεπιστήμιο του Temple της Φιλαδέλφειας στην Αμερική, δηλώνουν ότι οι διατροφικές συνήθειες μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για την εκδήλωση άνοιας και πιο συγκεκριμένα Αλτσχαίμερ. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μια διατροφή υψηλή σε μεθειονίνη, όπου είναι ένα από τα απαραίτητα αμινοξέα, μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση άνοιας. Η μεθειονίνη βρίσκεται κατά κύριο λόγο στο κόκκινο κρέας αλλά και σε τρόφιμα όπως είναι το ψάρι, τα φασόλια, τα αυγά, το σκόρδο, οι φακές, το κρεμμύδι, το γιαούρτι και οι σπόροι. Η αυξημένη παροχή μεθειονίνης μέσω της διατροφής οδηγεί τον οργανισμό στη δημιουργία ενός άλλου αμινοξέος που είναι η ομοκυστεΐνη. Είναι γνωστό από επιδημιολογικές έρευνες ότι η αυξημένη παρουσία ομοκυστεΐνης στον οργανισμό οδηγεί στην εκδήλωση του φαινομένου της υπερομοκυστεϊναιμίας, που με την σειρά του οδηγεί στην εκδήλωση της νόσου του Αλτσχάιμερ. Παράλληλα το φαινόμενο της υπερομοκυστεϊναιμίας παρατηρείται σε διατροφές που είναι χαμηλές σε βιταμίνες όπως είναι το φολικό οξύ, η βιταμίνη Β6 και Β12.
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν για την ερευνά τους ποντίκια με προδιάθεση στο Αλτσχάιμερ και στην πρώτη έρευνα, που εκδόθηκε τον προηγούμενο μήνα, στη μία ομάδα των πειραματόζωων χορήγησαν μια κλασσική διατροφή, ενώ στην άλλη ομάδα παρείχαν μια διατροφή η οποία ήταν ελλιπής στις βιταμίνες που προαναφέρθηκαν. Η δεύτερη ομάδα ποντικιών παρουσίασε το φαινόμενο της υπερομοκυστεϊναιμίας και αυξημένη εναπόθεση ουσιών στην εγκεφαλική περιοχή, που ευθύνονται για την εκδήλωση της άνοιας και του Αλτσχάιμερ. Στη δεύτερη έρευνα, που θα εκδοθεί σύντομα, οι επιστήμονες μπόρεσαν να προσδιορίσουν ότι το φαινόμενο της υπερομοκυστεϊναιμίας οδήγησε στη δημιουργία και εναπόθεση βήτα αμυλοειδών, που όπως είναι γνωστό, οδηγούν στην εκδήλωση της νόσους του Αλτσχάιμερ.
Τα ποντίκια που χρησιμοποιηθήκαν στην έρευνα ακολούθησαν την κλασσική διατροφή, αλλά και αυτή που είναι υψηλή σε μεθειονίνη για ένα χρονικό διάστημα 8 μηνών. Τα πρώτα αποτελέσματα προέκυψαν όταν τα ποντίκια ήταν σε ηλικία 15 μηνών, η οποία είναι ανάλογη με αυτή ενός ανθρώπου 70 ετών. Τα ποντίκια που ακολούθησαν τη διατροφή που ήταν υψηλή σε μεθειονίνη παρουσίασαν το φαινόμενο της υπερομοκυστεϊναιμίας ανάλογα με αυτό των ανθρώπων. Η συγκεκριμένη ομάδα ποντικιών παρουσίασε 40 % αυξημένη εναπόθεση βήτα αμυλοειδών στην εγκεφαλική περιοχή, πράγμα που αποτελεί ενδεικτικό μέσο αναγνώρισης του πόσο πολύ είχε προοδεύσει η ασθένεια της νόσους του Αλτσχάιμερ στον οργανισμό τους.
Τα πειράματα μπορεί να γίνονται σε ποντίκια αλλά τα αποτελέσματα μπορούν να χρησημοποιηθούν και στους ανθρώπους. Η μεθειονίνη είναι ένα από τα απαραίτητα αμινοξέα στην ανθρώπινη διατροφή, πράγμα που σημαίνει πως αδυνατούμε να το κατασκευάσουμε και πρέπει οπωσδήποτε να το πάρουμε από τη διατροφή μας. Βεβαίως, με το να εμποδίσουμε την κατανάλωση μεθειονίνης στη διατροφή ενός ανθρώπου δεν συνεπάγεται απαραιτήτως και μείωση των πιθανοτήτων της εκδήλωσης της νόσου του Αλτσχάιμερ. Παρόλα αυτά, η αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος μπορεί να ευνοήσει την αυξημένη παραγωγή ομοκυστεΐνης, που με τη σειρά της θα αυξήσει τις πιθανότητες εκδήλωσης της νόσου. Βλέπουμε λοιπόν ότι η διατροφή έχει για αλλή μια φορά άμεσες επιπτώσεις στην υγεία. Η σωστή ισοροπημένη διατροφή είναι σημαντικότατη και κανένας δεν πρέπει να παρεκκλίνει από αυτή ούτε στο ελάχιστο.
Καραγιάννης Νικόλαος BSc, SRD,MPhil
Διαιτολόγος – Dietitian
