Ο Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, άλλοτε γνωστός ως σακχαρώδης διαβήτης των ηλικιωμένων, είναι ο πιο κοινός τύπος διαβήτη. Σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία για το Σακχαρώδη Διαβήτη (IDF) στην Ελλάδα ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη σχεδόν τετραπλασιάστηκε τα τελευταία 30 χρόνια και εκτιμάται ότι οι διαβητικοί στη χώρα μας είναι περίπου 900.000, δηλ. το 8% του συνολικού πληθυσμού. Εάν δεν υπάρξουν σημαντικές παρεμβάσεις ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί. Όπως προκύπτει λοιπόν, ειδικά στις μεγαλύτερες ηλικίες, η έγκαιρη διάγνωση και η θεραπεία της νόσου μπορεί να βελτιώσει σημαντικά, αλλά και να σώσει τη ζωή του ασθενή.

 

Τα ποσοστά του διαβήτη τύπου 2 αυξάνονται με την ηλικία και συνεπώς ο διαβήτης στους ηλικιωμένους είναι κοινό νόσημα, ειδικά για τις ηλικίες άνω των 65. Πολλοί άνθρωποι που ανήκουν σε αυτό το ηλικιακό γκρουπ – και μερικές φορές και οι φροντιστές τους – έχουν μια επιπόλαια αντιμετώπιση αυτής της ασθένειας. Το ρίσκο της απώλειας της όρασης, του ακρωτηριασμού των άκρων, της νεφρικής ανεπάρκειας, του εγκεφαλικού και καρδιακού επεισοδίου αυξάνετε σημαντικά, ειδικά εάν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα δεν είναι σε επιθυμητά επίπεδα ή και ακόμα εάν η ασθένεια δεν έχει διαγνωστεί. Η πολυουρία, που αποτελεί σύμπτωμα του διαβήτη, μπορεί να θεωρηθεί ως ακράτεια λόγω ηλικίας, ενώ η απώλεια βάρους μπορεί να θεωρηθεί λανθασμένα ως αποτέλεσμα της ηλικίας και όχι του διαβήτη.

 

Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι που πάσχουν από διαβήτη για πολλά έτη, έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν μη αναστρέψιμα προβλήματα εξαιτίας αυτής της ασθένειας, καθώς η ασθένεια εξελίσσεται. Περίπου το 50% των ηλικιωμένων που έχουν προσφάτως διαγνωστεί να πάσχουν από διαβήτη, έχουν ήδη ξεκινήσει να παρουσιάζουν μη αναστρέψιμες βλάβες. Συνεπώς είναι πολύ σημαντικό το να δημιουργηθούν προγράμματα για την πρόληψη και έλεγχο του διαβήτη σε αυτό το ηλικιακό γκρουπ, έτσι ώστε να αποδεχθούν οι βλάβες όσο το δυνατόν πιο νωρίς. Ο έλεγχος θα πρέπει να περιλαμβάνει εξέταση των ποδιών και της όρασης για να αναγνωρίζει πρώιμα στάδια τέτοιων βλαβών στον οργανισμό.

 

Σε γενικές γραμμές, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στα παρακάτω:

 

  • Για μεγάλο ποσοστό των ηλικιωμένων που έχει προσφάτως διαγνωστεί να πάσχει από διαβήτη τύπου 2, η θεραπευτική τους αγωγή απαρτίζεται από διατροφική παρέμβαση και χρήση φαρμάκων για τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Εάν αυτό είναι ανεπαρκές τότε παρέχεται ινσουλίνη στον ασθενή.
  • Η υπογλυκαιμία αποτελεί ένα πρόβλημα των διαβητικών και ειδικά στους ηλικιωμένους μπορεί να οδηγήσει σε ατυχήματα, όπως το πέσιμο και σπάσιμο οστών. Εάν για τον οποιοδήποτε λόγο ο ηλικιωμένος δεν έχει ιδιαίτερη όρεξη, θα πρέπει να ελεγχθεί και κατά πάσα πιθανότητα να μειωθεί η δοσολογία των φαρμάκων του, με σκοπό την αποφυγή του φαινομένου της υπογλυκαιμίας.
  • Ασθένειες όπως το εγκεφαλικό, ο καρκίνος και η άνοια, που παρουσιάζονται κυρίως στις μεγάλες ηλικίες, μπορεί να αποτελέσουν μέρος των ασθενειών από τις οποίες πάσχει ο ηλικιωμένος διαβητικός. Αυτό αυξάνει τις πιθανότητες μειωμένης όρεξης, αναπηρίας, έλλειψης μνήμης και σύγχυσης. Όλα τα παραπάνω επηρεάζουν την κατανάλωση φαγητού, τα επίπεδα κινητικότητας και τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
  • Πολλοί από αυτούς που πάσχουν από διαβήτη ενδέχεται να είναι και παχύσαρκοι, και συνεπώς η απώλεια βάρους θα βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής τους. Παρόλα αυτά ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στην επαρκή κατανάλωση διατροφικών στοιχείων, όπως για παράδειγμα οι βιταμίνες και τα μέταλλα. Έμφαση πρέπει να δοθεί στη δομή της διατροφής, οποία πρέπει να αποτελείται από πολλά και συχνά γεύματα σε καθημερινή βάση. Επίσης, οι διατροφικές επιλογές θα πρέπει να επικεντρωθούν σε τροφές οι οποίες είναι πλούσιες σε διατροφικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα το ψωμί, τα δημητριακά, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά, αντί για τροφές που είναι υψηλές σε λίπος και ενέργεια, όπως είναι τα τηγανητά, τα γλυκά, οι πίτες και η κρέμα. Τέλος, καλό είναι να ενθαρρύνουμε τον ασθενή να αυξήσει τα επίπεδα κινητικότητας του.

 

Είναι λοιπόν σημαντικό να εξασφαλίσουμε την υψηλή ποιότητα ζωής του ασθενή και οι διατροφικές συμβουλές να εξασφαλίζουν τα επιθυμητά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, αλλά παράλληλα να παρέχουν τη δυνατότητα στον ασθενή να απολαμβάνει το φαγητό που καταναλώνει.

Νικόλαος Καραγιάννης BSc, SRD, MPhil

Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος