Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών άτομα τα οποία χάνουν βάρος αργά και σταθερά έχουν περισσότερες πιθανότητες να διατηρήσουν το βάρος που χάνουν. Σε γενικές γραμμές μια ασφαλή απώλεια βάρους της τάξης του μισού με ένα κιλό την εβδομάδα ή δύο με τεσσάρων κιλών το μήνα θεωρείται ικανοποιητική. Άτομα τα οποία επιδιώκουν να μειώσουν το βάρους θα πρέπει να ελέγξουν τα επίπεδα φυσικής τους κατάστασης, να συζητήσουν με τον γιατρό τους πως μπορεί προβλήματα υγείας να επηρεάσουν τα επίπεδα άσκησης και οι διατροφικοί περιορισμοί που θα επιβάλουν για απώλεια βάρους, να ξεκαθαρίσουν τις δραστηριότητες που απολαμβάνουν και να θέσουν ρεαλιστικούς στόχους. Ο καθένας είναι διαφορετικός και οι ρεαλιστικοί στόχοι μπορεί να διαφέρουν, αλλά η ξεκαθάριση αυτών μπορεί να ενισχύσει τα κίνητρα κάποιου στην προσπάθεια του να μειώσει το βάρος του.
Στην προσπάθεια μας να αλλάξουμε τις συνήθειες μας καλό είναι να αποφύγουμε τις διάφορες ‘δίαιτες’ που υπόσχονται γρήγορη και θεαματική απώλεια βάρους, καθώς είναι δύσκολο να τις ακολουθήσουμε και μπορεί να αποβούν επικίνδυνες για την υγεία μας. Η γρήγορη και απότομη απώλεια βάρους συνεπάγεται ότι προκαλεί έντονη απώλεια υγρών, μυϊκής και οστικής μάζας. Οι εξειδικευμένοι διατροφικοί συνδυασμοί, τα στερητικά μενού και οι διατροφικοί περιορισμοί που επιβάλουν πολλές ‘δίαιτες’ είναι δύσκολο και μη ρεαλιστικό να ακολουθηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα και η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής πολλές φορές δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών του σώματος. Τέλος η μη ανάγκη άσκησης, που κάποιες ‘δίαιτες’ μπορεί να δηλώνουν, είναι μια λάθος πρακτική, καθώς είναι απαραίτητη για την υγεία και την πρόληψη.
Η κατανάλωση μιας ποικίλης ισορροπημένης διατροφής είναι απαραίτητη για την απώλεια και συντήρηση του βάρους. Σε γενικές γραμμές η διατροφή πρέπει να στηρίζεται στην υψηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και σιτηρών ολικής αλέσεως κατά κύριο λόγο και να περιλαμβάνει τρόφιμα όπως πουλερικά, χαμηλό σε λίπος κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλά σε λίπος, ψάρια, όσπρια, αυγά και ξηρούς καρπούς. Επίσης, η μειωμένη πρόσληψη κορεσμένου λίπους, ζάχαρης και αλατιού είναι εξίσου σημαντικά στην εδραίωση μιας ισορροπημένης διατροφής. Εξίσου σημαντικό κομμάτι της ασφαλούς και μακροχρόνιας απώλεια βάρους είναι ο θερμιδικός έλεγχος που πρέπει να εδραιωθεί μέσα από τρόφιμα με υψηλή διατροφική αξία και με την συνεργασία με κάποιον διαιτολόγο.
Σε ότι αφορά την άσκηση αυτό που απαιτείται για να εδραιώσουμε καλά επίπεδα φυσικής κατάστασης είναι 150 λεπτά την εβδομάδα μέτριας δραστηριότητας ή 75 λεπτά την εβδομάδα έντονης δραστηριότητας ή ο συνδυασμός και των δυο. Επίσης, για τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα μέτρια προς έντονη άσκηση με αντίσταση βάρους και για όσους μπορούν 300 λεπτά την εβδομάδα μέτρια προς έντονη δραστηριότητα. Είναι πολύ σημαντικό να αποφεύγουμε να παραμένουμε καθιστοί για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Η άσκηση με αντίσταση βάρους έχει θετική επίδραση στο μεταβολισμό και σύμφωνα με έρευνες σε μια περίοδο 10 εβδομάδων προκαλεί αύξηση της τάξης του 7 %, ενώ η αεροβική γυμναστική θεωρείται η πιο αποτελεσματική μέθοδο για την καύση θερμίδων, σύμφωνα με το σύστημα υγείας της Μ. Βρετανίας.
Η ανεπιθύμητη απότομη απώλεια βάρους μπορεί να σχετίζεται με διάφορα προβλήματα υγείας όπως είναι ο υπερθυρεοειδισμός, ο καρκίνος, η κοιλιοκάκη, ο διαβήτης τύπου Ι και η κατάθλιψη. Σε γενικές γραμμές μια ανεπιθύμητη απώλεια βάρους τις τάξης του 5 % σε ένα χρονικό διάστημα 6 με 12 μηνών μπορεί να είναι αποτέλεσμα κάποιας πάθησης και καλό είναι για κάποιον που βιώνει μια τέτοια κατάσταση να επικοινωνήσει με τον γιατρό του, ιδικά και όταν υπάρχουν και άλλα συμπτώματα πέρα από την ανεπιθύμητη απώλεια βάρους.
Συνεπώς για κάποιον που επιθυμεί να μειώσει το βάρους ο ρεαλιστικός στόχος το μισού με ένα κιλό την εβδομάδα θεωρείται η εγκυρότερη προσέγγιση για μακροχρόνια αποτελέσματα και η συνεργασία με κάποιο διαιτολόγο θα βοηθήσει στην εδραίωση σωστών διατροφικών συνηθειών και διατροφικής πληρότητας που θα εξασφαλίσει την υγεία μας. Η υιοθέτηση ενός διαφορετικού τρόπου ζωής με σωστή διατροφή και άσκηση μπορεί να επιφέρει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
Καραγιάννης Νικόλαος BSc, SRD, MPhil
Διαιτολόγος – Dietitian
