Φανταστείτε για ένα λεπτό την απόλαυση που αισθάνεστε, καθώς τρώτε το αγαπημένο σας μεξικανικό φαγητό, το οποίο πιθανώς είναι ένα παραγεμισμένο με φασόλια μπουρίτο, γαρνιρισμένο με άφθονη ποσότητα ψιλοκομμένων καυτερών πιπεριών. Τι συμβαίνει όταν καταναλώνετε περισσότερες πιπεριές, απ’ όσες υπολογίζατε, με μια σας μπουκιά; Μήπως αυτή η σκέψη σας φέρνει στο μυαλό την αίσθηση της θερμότητας; Ίσως συνοδευμένη και από την εμφάνιση σταλαγματιών ιδρώτα στο μέτωπο σας;
Πράγματι, οι επιστήμονες τροφίμων επιβεβαιώνουν ότι οι καυτερές πιπεριές εμπεριέχουν μία ουσία, με την ονομασία καψαϊκίνη (capsaicin), η οποία, όχι μόνον προσθέτει γεύση στο φαγητό, αλλά είναι επίσης δυνατό να προκαλέσει τη δημιουργία θερμότητας στο σώμα. Οι επιστήμονες υποθέτουν πως κάποια φυτά εξελίσσονται έτσι, ώστε να εμπεριέχουν την καψαϊκίνη, επειδή με αυτό τον τρόπο προστατεύονται από τις επιθέσεις των εντόμων ή των υπολοίπων ενοχλητικών θηρευτών, που προσπαθούν να τα φάνε. Στην αντίπερα όχθη, οι μαγειρικές ανά τον κόσμο στηρίζονται στις πιπεριές, οι οποίες εμπεριέχουν σε μεγάλες ποσότητες αυτή την ουσία, για να προσθέσουν πικάντικη γεύση και ζωντάνια σε πολλές παραδοσιακές συνταγές, ενώ οι λάτρεις της πιπεριάς διαλέγουν συχνά επί τούτου τέτοια γεύματα, ώστε να απολαύσουν τη θερμότητα που προσφέρουν.
Παρόλα αυτά, οι επιστήμονες ανακαλύπτουν πως, τελικά, σε ότι αφορά τις πιπεριές, τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται (ή καλύτερα, η γεύση τους δεν είναι το μοναδικό προτέρημα τους). Για την ακρίβεια, όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν πως η δύναμη της πιπεριάς να παράγει θερμότητα εντός του οργανισμού, είναι δυνατό να βοηθήσει στην προσπάθεια που όλοι μας καταβάλουμε, ώστε να μειώσουμε το λίπος που συγκεντρώνεται συχνά γύρω από την περιφέρεια μας. Ευτυχώς, για όλους αυτούς που δεν εκτιμούν ιδιαίτερα την αίσθηση καψίματος που προσφέρουν οι καυτερές πιπεριές, υπάρχουν φυτά, τα οποία παράγουν μία πολύ πιο ήπια μορφή της καψαϊκίνης, η οποία ονομάζεται διυδροκαψαϊκίνη [dihydrocapsiate (DCT)]. Η διυδροκαψαϊκίνη, λοιπόν, είναι δυνατό να προσφέρει στον οργανισμό μας τα ίδια οφέλη με αυτά που προσφέρουν οι πιπεριές, χωρίς όμως την πικάντικη αίσθηση.
Σε μια έρευνα, η οποία σχεδιάστηκε ειδικά για να ελέγξει τις προοπτικές στην απώλεια βάρους που προσφέρουν τα φυτά που εμπεριέχουν την ουσία διυδροκαψαϊκίνη (η οποία αποτελεί ουσιαστικά την μη-καυτερή συγγενή της καυτερής πιπεριάς), οι ερευνητές του Κέντρου για την Ανθρώπινη Διατροφή του UCLA, ξεκίνησαν μία προσπάθεια καταγραφής των ικανοτήτων της εν λόγω ουσίας ως προς την αύξηση θερμότητας στους ανθρώπους που προσπαθούν να χάσουν βάρος. Υπό την διεύθυνση του καθηγητή ιατρικής και δημόσιας υγείας, David Heber, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν 34 άντρες και γυναίκες, οι οποίοι ήταν διατεθειμένοι να συμμετάσχουν σε ένα πρόγραμμα διατροφής, το οποίο απαιτούσε την κατανάλωση ενός προϊόντος πολύ χαμηλής θερμιδικής αξίας, ως υποκατάστατο γευμάτων, το οποίο χορηγούνταν σε υγρή μορφή για διάστημα 28 ημερών. Έπειτα, οι ερευνητές διάλεξαν με τυχαία σειρά κάποια από τα άτομα της έρευνας για να τους χορηγήσουν είτε εικονικά χάπια, είτε συμπληρώματα, τα οποία εμπεριείχαν την ήπια ουσία DCT, σε ποσότητα ανάλογη με αυτή που βρίσκει κανείς στις πιπεριές. Κατά την έρευνα, ελέγχθηκαν δύο διαφορετικά επίπεδα δοσολογίας της ουσίας διυδροκαψαϊκίνη (DCT) . Το σωματικό βάρος και η συγκέντρωση λίπους των ατόμων που συμμετείχαν αξιολογήθηκε στην αρχή και στο τέλος της έρευνας και οι ερευνητές καθόρισαν την κατανάλωση ενέργειας (τη δημιουργία δηλαδή θερμότητας) έπειτα από την κατανάλωση κάθε μερίδας ελέγχου από κάθε άτομο ξεχωριστά.
Τα αποτελέσματα της έρευνάς τους προσφέρουν πειστικές αποδείξεις πως, τουλάχιστον για αρκετές ώρες μετά την κατανάλωση των ελεγχόμενων γευμάτων του πειράματος, η κατανάλωση ενέργειας του οργανισμού αυξήθηκε σημαντικά στις ομάδες ατόμων που κατανάλωσαν την μεγαλύτερη δοσολογία της ουσίας διυδροκαψαϊκίνη (DCT). Για την ακρίβεια, ήταν σχεδόν διπλάσια, απ’ ότι στην ομάδα των ατόμων που τους χορηγήθηκε το εικονικό χάπι. Αυτό δείχνει πως η κατανάλωση αυτής της ουσίας, που αποτελεί ήπιο παράγωγο της καυτερής πιπεριάς, είναι δυνατό να έχει τα ίδια δυνητικά οφέλη, με αυτά που προσφέρουν οι καυτερές πιπεριές, τουλάχιστον εν μέρει, αυξάνοντας την παραγωγή θερμότητας μέσω της κατανάλωσης τροφής. Επιπρόσθετα, κατάφεραν να αποδείξουν πως η διυδροκαψαϊκίνη (DCT) αυξάνει σημαντικά την οξείδωση του λίπους, επιβάλλοντας στο σώμα να χρησιμοποιήσει περισσότερο λίπος ως πηγή ενέργειας. Αυτό είναι πιθανό να βοηθήσει τους ανθρώπους, που καταναλώνουν τροφές με χαμηλή θερμιδική αξία, να χάσουν βάρος, αυξάνοντας τη λειτουργία του μεταβολισμού τους.
Αξίζει, όμως, να σημειωθεί κάπου εδώ, πως ένας από τους περιορισμούς αυτής της έρευνας, είναι το γεγονός πως οι ερευνητές έλεγξαν τα αποτελέσματα της διυδροκαψαϊκίνη (DCT) στη θερμική απόκριση ενός μόνον γεύματος. Επιπρόσθετα, ο Heber και οι συνάδελφοι του υπογραμμίζουν πως είναι πιθανό να υπάρχουν διαφορετικά αποτελέσματα σε λιπόσαρκους και σε παχύσαρκους ανθρώπους. Είναι παρόλα αυτά προς τιμήν τους το γεγονός πως η εν λόγω έρευνα είναι η πρώτη έρευνα που εξετάζει τα δυνητικά οφέλη που είναι δυνατό να έχει για την υγεία μας η κατανάλωση λαχανικών ή φυτών που εμπεριέχουν την ουσία DCT, σε συνδυασμό με ένα πρόγραμμα διατροφής χαμηλής θερμιδικής αξίας. Με άλλα λόγια, μην διστάσετε να προσθέσετε την πιπεριά σε άφθονες ποσότητες στη διατροφή σας.
Καραγιάννης Νικόλαος BSc, SRD,MPhil
Διαιτολόγος – Dietitian
