Ο θυρεοειδής είναι ένα μικρός αδένας στον λαιμό που έχει το σχήμα πεταλούδας και παράγει τις θυρεοειδικές ορμόνες. Άτομα τα οποία πάσχουν από υποθυρεοειδισμό η παραγωγή αυτών των ορμονών από τον θυρεοειδή αδένα είναι περιορισμένη με αποτέλεσμα να προκαλούνται συμπτώματα όπως η αύξηση βάρους και η κόπωση. Η διατροφή δεν είναι σε θέση να θεραπεύσει τον υποθυρεοειδισμό, αλλά μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα της ασθένειας. Τρόφιμα που αποτελούν πηγές διατροφικών στοιχείων όπως το ιώδιο, το σελήνιο και ο ψευδάργυρος ενισχύουν θετικά την λειτουργία του θυρεοειδή αδένα, ενώ κάποια άλλα τρόφιμα επηρεάζουν αρνητικά την λειτουργία του θυρεοειδή αδένα και επιδεινώνουν τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού, ενώ κάποια άλλα τρόφιμα και συμπληρώματα διατροφής μειώνουν την απορροφητικότητα της θεραπευτικής αγωγής για τον υποθυρεοειδισμό. Το ιώδιο αποτελεί βασικό στοιχείο για την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών από τον θυρεοειδή και τρόφιμα όπως το τυρί, το γάλα, τα ψάρια πελάγους, τα αυγά, τα φύκια και το ιωδιούχο επιτραπέζιο αλάτι αποτελούν τις κύριες διατροφικές πηγές ιωδίου. Ανεπαρκής κατανάλωση ιωδίου, αν και σπάνιο, προκαλεί μεγέθυνση του θυρεοειδή, μια νόσος γνωστή ως βρογχοκήλη. Από την άλλη, η υπερβολική κατανάλωση ιωδίου έχει βρεθεί να έχει αρνητικές επιδράσεις τόσο στον υποθυρεοειδισμό, όσο και στον υπερθυρεοειδισμό, που σχετίζεται με την αυξημένη έκκριση των θυρεοειδικών ορμονών. Οι πάσχοντες από υποθυρεοειδισμό θα πρέπει να αυξήσουν την κατανάλωση ιωδίου στην διατροφή τους μόνο και εφόσον ο θεράποντας ιατρός θεωρεί απαραίτητο. Ένα άλλο διατροφικό στοιχείο που σχετίζεται με την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών είναι το σελήνιο, που αποτελεί και αντιοξειδωτική ουσία. Μια παλιότερη έρευνα έδειξε ότι η επαρκής κατανάλωση σεληνίου μειώνει την πιθανότητα εκδήλωσης υποθυρεοειδισμού και ενισχύει την γενικότερη υγεία του οργανισμού. Πλούσιες πηγές σεληνίου στην διατροφή αποτελούν τα Βραζιλιάνικα φιστίκια, ο τόνος, οι γαρίδες, το μοσχαρίσιο κρέας, η γαλοπούλα, το κοτόπουλο, τα αυγά, η βρώμη και το καστανό ρύζι. Ο ψευδάργυρος αποτελεί ένα άλλο διατροφικό στοιχείο που έχει βρεθεί να έχει θετική επίδραση σε ασθενείς με μειωμένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Μικρή έρευνα στο παρελθόν έδειξε ότι η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής ψευδαργύρου, από μόνα τους ή σε συνδυασμό με συμπληρώματα σεληνίου, βελτίωσαν την λειτουργία του θυρεοειδή σε γυναίκες με υποθυρεοειδισμό. Πλούσιες διατροφικές πηγές ψευδαργύρου αποτελούν τα στρείδια, το μοσχαρίσιο κρέας, τα καβούρια, τα εμπλουτισμένα με ψευδάργυρο δημητριακά πρωινού, το χοιρινό, το κοτόπουλο, τα όσπρια, οι κολοκυθόσποροι και το γιαούρτι. Σε αντίθεση με τα διατροφικά στοιχεία που ενισχύουν την λειτουργία του θυρεοειδή, υπάρχουν κάποια στοιχεία που στην υπερκατανάλωση τους επηρεάζουν αρνητικά την λειτουργία αδένα. Δεν σημαίνει ότι αυτά τα τρόφιμα είναι απαγορευτικά για τους ασθενείς που πάσχουν από υποθυρεοειδισμό, αλλά καλό είναι να αποφεύγουν την υπερκατανάλωση αυτών των τροφίμων. Μια ομάδα διατροφικών στοιχείων που μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στην λειτουργία του θυρεοειδή, όταν γίνεται υπερκατανάλωση, είναι οι γοητρογενείς ουσίες. Κυρίως αυτές οι ουσίες βρίσκονται σε πράσινα σταυρανθή λαχανικά, όπως είναι τα λαχανάκια Βρυξελλών, η λαχανίδα, το μπρόκολο, το κουνουπίδι και το λάχανο και το μαγείρεμα αυτών των λαχανικών έχει βρεθεί ότι απενεργοποιεί την δράση αυτών των ουσιών. Ένα τρόφιμο το οποίο μπορεί να επηρεάζει την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών είναι η σόγια, αν και δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα που να δείχνουν ότι η σόγια έχει αρνητική επίδραση στον θυρεοειδή. Τρόφιμα όπως το γάλα σόγιας, η σάλτσα σόγιας και το τόφου αποτελούν τις κύριες πηγές σόγιας στην διατροφή.Άτομα τα οποία πάσχουν από την νόσο του Hashimoto, που προκαλεί υποθυρεοειδισμό, έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάσχουν και από κοιλιοκάκη, καθώς και οι δυο ασθένειες είναι αυτοάνοσες. Άτομα τα οποία πάσχουν από κοιλιοκάκη πρέπει να αποφύγουν την γλουτένη και κατά επέκταση τα τρόφιμα που την εμπεριέχουν όπως είναι το σιτάρι, το κριθάρι, η σίκαλη, το ζέας και η βρώμη. Έρευνες στο παρελθόν έχουν δείξει ότι άτομα τα οποία πάσχουν από την νόσο του Hashimoto και κατά επέκταση υποθυρεοειδισμό, και δεν πάσχουν από κοιλιοκάκη, παρουσίασαν βελτίωση με το να αποβάλουν την γλουτένη από την διατροφή τους.Τέλος, πολύ αρνητική επίδραση τόσο στην λειτουργία του θυρεοειδή και στην γενικότερη μας υγεία έχουν τα βιομηχανοποιημένα τρόφιμα, που φέρουν υψηλά επίπεδα σακχάρων, όπως το fast–food, τα γλυκά, τα πατατάκια, τα γαριδάκια και τα αναψυκτικά. Είναι σημαντικό η φαρμακευτική αγωγή για τον υποθυρεοειδισμό να λαμβάνεται είτε 30 με 60 πριν το πρωινό, είτε 3 με 4 ώρες μετά το βραδινό. Επίσης, πρέπει να αποφεύγεται η λήψη της φαρμακευτικής αγωγής σε λιγότερο από 4 ώρες μετά την κατανάλωση τροφίμων που εμπεριέχουν σίδηρο ή ασβέστιο. Ο λόγος για τον οποίο πρέπει να ακολουθούνται αυτοί οι κανόνες είναι για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη απορρόφηση των φαρμακευτικών σκευασμάτων για τον υποθυρεοειδισμό. Επίσης, μερικά φάρμακα ή συμπληρώματα διατροφής μπορεί να επηρεάσουν την επαρκή απορρόφηση της φαρμακευτικής αγωγής για τον υποθυρεοειδισμό. Αυτά είναι τα αντιόξινα φάρμακα, τα συμπληρώματα γάλακτος ή ασβεστίου, τα συμπληρώματα σιδήρου, τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα φυτικών ινών, όπως τα bran–flakes, οι μπάρες φυτικών ινών και τα ροφήματα φυτικών ινών, τρόφιμα υψηλά σε ιώδιο και τρόφιμα από σόγια. Ο υποθυρεοειδισμός σχετίζεται με την μειωμένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών για τις ανάγκες του σώματος και μπορεί μόνο να ρυθμιστεί με την χρήση φαρμάκων που αποτελούν συνθετικές μορφές των θυρεοειδικών ορμονών. Είναι σημαντικό ο ασθενής να ακολουθεί μια ισορροπημένη διατροφή, που υποστηρίζει στο καλύτερο δυνατό την επαρκή απορρόφηση της θεραπευτικής αγωγής, εξασφαλίζει την γενικότερη υγεία και διατηρεί χαμηλό σωματικό βάρος.
Καραγιάννης Νικόλαος BSc, SRD, MPhil
Διαιτολόγος – Dietitian
