Το μηλόξυδο χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες ως θεραπευτικό αφέψημα και πριν την ανακάλυψη της ινσουλίνης αποτελούσε μια ‘λαϊκή θεραπεία’ για τους διαβητικούς. Το μηλόξυδο παράγεται από τον μηλίτη, τον οποίο φτιάχνουμε από την ανάμιξη μήλων, ζάχαρης και ζυμών για την παραγωγή αλκοόλ. Με την περαιτέρω χρήση βακτηριακών στελεχών μετατρέπουμε το αλκοόλ του μηλίτη σε οξικό οξύ και κατά επέκταση παράγεται το μηλόξυδο. Επειδή το μηλόξυδο εμπεριέχει βακτήρια και ζύμες πολλοί υποστηρίζουν ότι έχει προβιοτικές ιδιότητες, που ενισχύουν την εντερική λειτουργία και κατά επέκταση την γενικότερη υγεία του οργανισμού μας. Επίσης, υπάρχουν έρευνες οι οποίες υποστηρίζουν ότι το μηλόξυδο, και ιδικά το οξικό οξύ που εμπεριέχει, ενισχύει την απώλεια βάρους, σε συνδυασμό πάντα με θερμιδικό περιορισμό και έλεγχο ποσοτήτων, αλλά οι έρευνες είναι μικρές με περιορισμένο αριθμό συμμετεχόντων.
Μια έρευνα του 2018 μελέτησε την αποτελεσματικότητα του μηλόξυδου στην απώλεια του βάρους μελετώντας 39 ενήλικες, οι οποίοι χωρίστηκαν σε δυο ομάδες, για μια περίοδο 12 εβδομάδων ακολουθώντας μια ολιγοθερμιδική διατροφή, όπου η μια από τις δυο ομάδες κατανάλωνε καθημερινά 30 ml μηλόξυδου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ομάδα που κατανάλωνε μηλόξυδο καθημερινά μείωσε περισσότερο το βάρους της, είχαν χαμηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος στο τέλος της έρευνας και περισσότερο βελτιωμένα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα. Μια άλλη μικρή έρευνα του 2019 με 20 συμμετέχοντες έδειξε ότι η καθημερινή κατανάλωση 20 ml μηλόξυδου μείωσε το βάρος στους 10 από αυτούς που ήταν υπέρβαροι και μείωσε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα στους άλλους 10 που ήταν διαβητικοί τύπου ΙΙ. Επίσης, έρευνα του 2015 έδειξε ότι η κατανάλωση του οξικού οξέος, που εμπεριέχεται στο μηλόξυδο, μείωσε την ταχύτητα με την οποία το φαγητό φεύγει από το στομάχι, με αποτέλεσμα να νοιώθουμε χορτάτοι για μεγαλύτερη χρονική διάρκεια, σε υγιείς ανθρώπους και άτομα τα οποία έπασχαν από διαβήτη τύπου Ι. Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι οι έρευνες αυτές είναι πολύ μικρές για να βγάλουμε συμπεράσματα για τον γενικότερο πληθυσμό και να εδραιώσουμε το μηλόξυδο ως μια αποτελεσματική μέθοδο απώλειας βάρους και απαραίτητη παράμετρος για την επιτυχία της απώλειας βάρους είναι ο θερμιδικός και ποσοτικός περιορισμό στην κατανάλωση φαγητού. Το να εντάξουμε το μηλόξυδο στην καθημερινή κατανάλωση μας χωρίς να περιορίσουμε το πόσο τρώμε δεν θα επιφέρει κανένα αποτέλεσμα.
Περαιτέρω θετικές επιδράσεις που φαίνεται να έχει το μηλόξυδο στην υγεία μας είναι ότι προκαλεί καλύτερο έλεγχο στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, υποστηρίζει την θεραπεία των κιρσών και έχει αντισηπτικές ιδιότητες για το σώμα. Έρευνες σε ζώα έχουν δείξει ότι το μηλόξυδο ενισχύει την αποκατάσταση των πληγών, την εγκεφαλική υγεία και μειώνει την αρτηριακή πίεση, αλλά δεν υπάρχουν έρευνες σε ανθρώπους που να υποστηρίζουν αυτά τα δεδομένα. Υπάρχουν ορισμένοι που υποστηρίζουν ότι το μηλόξυδο αποτοξινώνει το σώμα, αλλά πάλι δεν υπάρχουν επιστημονικές μελέτες που να υποστηρίζουν αυτή την άποψη. Πάρα πολύ προσοχή, σε καμία περίπτωση το μηλόξυδο δεν μπορεί να αποτελέσει μοναδική θεραπεία σε κλινικές περιπτώσεις όπως είναι ο διαβήτης, η υπέρταση και η βακτηριδιακή μόλυνση.
Η κατανάλωση μηλόξυδου ελλοχεύει και κάποιους κινδύνους. Η οξύτητα του οξικού οξέως που εμπεριέχει μπορεί να προκαλέσει φθορές στο σμάλτο των δοντιών, ιδικά όταν καταναλώνεται αδιάλυτο. Επίσης, άλλες ανεπιθύμητες ενδείξεις που μπορεί να προκαλέσει η κατανάλωση μηλόξυδου είναι ναυτία, δυσπεψία, υποκαλιαιμία και εναλλαγή στα επίπεδα της ινσουλίνης στο αίμα. Περαιτέρω δεν ενδείκνυται η αυξημένη κατανάλωση μηλόξυδου από άτομα τα οποία πάσχουν από χρόνιες νεφρικές ασθένειες.
Σε ότι αφορά την κατανάλωση του μηλόξυδου σε συνδυασμό με απώλεια βάρους μια παλιά έρευνα έδειξε ότι είναι πιο αποτελεσματικό όταν γίνεται καθημερινή κατανάλωση αυτού. Σε γενικές γραμμές μια μικρή κατανάλωση 1-2 κουταλάκια του γλυκού μηλόξυδο διαλυμένο σε ένα ποτήρι με νερό, σε συνδυασμό πάντα με θερμιδικό περιορισμό και άσκηση μπορεί να ενισχύσει την απώλεια βάρους, αλλά και η καθημερινή κατανάλωση με ελαιόλαδο στην σαλάτα μας φαίνεται να είναι εξίσου επαρκές. Άτομα με χρόνιες παθήσεις που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή καλό θα ήταν να συμβουλευτούν τον γιατρό τους προτού το εντάξουν στην καθημερινή τους κατανάλωση.
Καραγιάννης Νικόλαος BSc, SRD, MPhil
Διαιτολόγος – Dietitian
