Μια καινούργια μόδα στην ‘βιομηχανία απώλειας βάρους’ που κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος είναι τα επιθέματα για απώλεια βάρους. Οι παραγωγοί αυτών υποστηρίζουν ότι τα ενεργά συστατικά που έχουν τα επιθέματα μπορούν να μειώσουν το βάρος και το λίπος στα σημεία του σώματος στα οποία τοποθετούνται. Τα πιο κοινά συστατικά που βρίσκουμε στα επιθέματα είναι το εκχύλισμα κόκκων πράσινου καφέ, η Ιαπωνική μέντα, το μούρο acai, το πράσινο τσάι, η εφέδρα, το νεράντζι και το λάδι λιναρόσπορου. Ανάλογα με τα επιθέματα νικοτίνης που απελευθερώνουν την νικοτίνη στο δέρμα από όπου απορροφάται και απελευθερώνεται στο αίμα, με παρόμοια λογική τα επιθέματα για την απώλεια του βάρους απελευθερώνουν τα ενεργά τους συστατικά στο αίμα.
Σε ότι αφορά την παραγωγή αυτών των επιθεμάτων είναι σημαντικό τα ενεργά συστατικά που φέρουν να μπορούν να διαπεράσουν το δέρμα και αφού εισέλθουν στο αίμα η ποσότητα να είναι τέτοια έτσι ώστε να μην προκαλεί τοξίκωση, αλλά να επαρκεί για τον σκοπό που χρησιμοποιούνται. Είναι βασικό να τονίσουμε ότι όλα τα σημεία του δέρματος στο σώμα δεν έχουν την ίδια ικανότητα απορρόφησης και παράγοντες όπως η θερμοκρασία και η υγρασία μπορεί να επηρεάσουν την δυνατότητα απορρόφησης. Το θετικό των επιθεμάτων είναι ότι η παροχή ουσιών μέσου του γαστρεντερικού, μέσο της κατάποσης, μπορεί να μειώσει την δραστική ικανότητα των ουσιών, κάτι που δεν συμβαίνει με την χρήση επιθεμάτων. Αν η δράση των επιθεμάτων για το αδυνάτισμα είναι αποτελεσματική ή όχι δεν έχει μελετηθεί μέσα από επιστημονικές έρευνες και οι εθνικοί οργανισμοί φαρμάκων δεν έχουν αποδεχτεί την χρήση επιθεμάτων για το αδυνάτισμα, λόγο της έλλειψης εγκεκριμένων πληροφοριών σε ότι αφορά την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια αυτών. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει κάποιος ουσιαστικός έλεγχος σε ότι αφορά τα ενεργά συστατικά που φέρουν και τις ποσότητες αυτών. Υπάρχουν μερικές έρευνες που έχουν μελετήσει την δράση κάποιων από τα συστατικά που φέρουν μέσω της κατάποσης, αλλά ποτέ με την μορφή της απορρόφησης που προσφέρουν τα επιθέματα, άρα είναι λογικό και επόμενο ότι τα δεδομένα διαφέρουν.
Σε ότι αφορά τα ενεργά συστατικά που φέρουν τα επιθέματα ένα πολύ κοινό είναι τα μούρα acai, αλλά δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα τα οποία να αποδεικνύουν ότι μπορούν να συμβάλουν θετικά στην απώλεια βάρους. Τα εκχυλίσματα πράσινου τσαγιού είναι άλλο πολύ κοινό συστατικό που φέρουν τα επιθέματα. Η κατανάλωση πράσινου τσαγιού έχει μελετηθεί ερευνητικά και έχει βρεθεί ότι αυξάνει τον μεταβολισμό, αυξάνει την διάσπαση του λίπους και μειώνει την παραγωγή λίπους από το σώμα. Δεν έχουν δείξει όλες οι έρευνες ότι η κατανάλωση πράσινου τσαγιού επιφέρει απώλεια βάρους σε υπέρβαρους ανθρώπους και αυτές που παρουσίασαν κάποιο θετικό αποτέλεσμα ήταν σχετικά ισχνό. Σε αντίθεση η κατανάλωση εκχυλίσματος πράσινου τσαγιού έχει βρεθεί ότι μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα, αναγούλα και υπέρταση, ενώ δεν γνωρίζουμε αν έχει ή δεν έχει κάποια επίδραση όταν χορηγείται μέσω των επιθεμάτων. Ένα άλλο συστατικό είναι το εκχύλισμα ενός φυκιού που ονομάζεται Fucus vesiculosus, το οποίο περιέχει ιώδιο και δεν υπάρχουν έρευνες που να δείχνουν να συμβάλει ενεργά στην απώλεια βάρους. Ο πυροσταφυλικός ψευδάργυρος είναι ένα άλλο συστατικό που υποτίθεται ότι αυξάνει την διάσπαση του λίπους και μειώνει το βάρος. Σε επιστημονικό επίπεδο το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι μια καθημερινή κατανάλωση του πυροσταφυλικού ψευδαργύρου μέχρι 30 γραμμάρια για 6 εβδομάδες είναι ασφαλής, αλλά δεν γνωρίζουμε τίποτα σε ότι αφορά την αποτελεσματικότητα του με την χρήση επιθεμάτων. Η Ιαπωνική μέντα, σύμφωνα με τους κατασκευαστές των επιθεμάτων, αυξάνει την διάσπαση του λίπους και του μεταβολισμού, ενώ μειώνει την απορρόφηση της ζάχαρης και των φυτικών ινών, αλλά δεν υπάρχουν έρευνες που να το υποστηρίζουν. Το εκχύλισμα του νεραντζιού υποτίθεται ότι μειώνει την όρεξη και αυξάνει τα επίπεδα του μεταβολισμού και της διάσπασης του λίπους, αλλά πάλι δεν υπάρχουν έρευνες που να υποστηρίζουν κάτι τέτοιο. Υπάρχουν πολλοί όμως που υποστηρίζουν ότι το εκχύλισμα νεραντζιού τους προκάλεσε πόνους στο στήθος, πονοκέφαλο, αναταραχή, μυοσκελετικούς πόνους, ταχυπαλμία και υπέρταση.
Είναι εμφανές λοιπόν ότι δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα των επιθεμάτων σε ότι αφορά την απώλεια βάρους και την ασφαλή χρήση αυτών από το ευρύ κοινό. Μέχρι αυτή την στιγμή η καλύτερη και πιο αποτελεσματική στρατηγική σε ότι αφορά την απώλεια βάρους είναι η υιοθέτηση μια ισορροπημένης διατροφής, ποσοτικά ελεγχόμενης, σε συνδυασμό με άσκηση και ψυχολογική υποστήριξη, όποτε αυτό θεωρείται αναγκαίο. Μια απώλεια βάρους της τάξης του 10 %, του αρχικού μας βάρους, προκαλεί εμφανή θετικά αποτελέσματα στην γενικότερη υγεία μας και μια εβδομαδιαία απώλεια βάρους του μισού με ένα κιλό θεωρείται ιδανική και ασφαλής.
Καραγιάννης Νικόλαος BSc, SRD, MPhil
Διαιτολόγος – Dietitian
